Power Bank หรือแบตเตอรี่สำรอง เป็นของใช้ติดตัวที่หลายคนพกพาขึ้นเครื่องบินเพื่อชาร์จอุปกรณ์ระหว่างเดินทาง แต่ล่าสุด สายการบินในเอเชียรวมถึงเกาหลีใต้ และญี่ปุ่น เริ่มทยอยออกกฎใหม่ที่ชวนตกใจ นั่นคือ “ห้ามใช้งาน Power Bank ระหว่างเที่ยวบิน” หลังเกิดเหตุการณ์ระทึก Power Bank ระเบิดกลางอากาศเมื่อต้นปี 2025 เหตุการณ์นี้จุดประเด็นความเสี่ยงใหม่ที่ทั้งอุตสาหกรรมการบินและผู้โดยสารต้องหันมาสนใจ
ที่มาและชนวนเหตุของกฎใหม่
จุดเริ่มต้นมาจาก เที่ยวบินภายในประเทศของเกาหลีใต้ เมื่อวันที่ 20 มกราคม 2025 มีรายงานว่า Power Bank ที่ผู้โดยสารเสียบชาร์จไว้ในช่องเก็บสัมภาระเหนือศีรษะเกิดความร้อนจนระเบิด ส่งผลให้เกิดควันไฟและสร้างความเสียหายต่อห้องโดยสาร แม้จะไม่มีผู้บาดเจ็บหรือเสียชีวิต แต่ความตื่นตระหนกและความเสี่ยงจากเหตุการณ์นี้ทำให้หน่วยงานกำกับดูแลการบินของเกาหลีใต้ (MOLIT) ต้องเร่งออกมาตรการใหม่ทันที
ประเด็นสำคัญ:
- Power Bank ไม่ได้ถูกแบนจากการนำขึ้นเครื่อง
- แต่ห้าม “เสียบชาร์จ” หรือ “ใช้งาน” บนเครื่องบินโดยเฉพาะเมื่ออยู่ในจุดที่อากาศถ่ายเทไม่ดี เช่น ช่องเก็บของเหนือศีรษะหรือใต้เบาะ
ความเสี่ยงที่ซ่อนอยู่ของ Power Bank บนเครื่องบิน
Power Bank ใช้แบตเตอรี่ลิเธียมไอออน (Li-ion) ซึ่งมีจุดเด่นเรื่องความจุสูง แต่ก็มีความเสี่ยงสำคัญ ได้แก่
- ความร้อนสะสม (Thermal Runaway) โดยเฉพาะเมื่อชาร์จต่อเนื่องนาน ๆ
- สายชาร์จหรือหัวชาร์จไม่ได้มาตรฐาน
- การชาร์จในจุดที่อากาศถ่ายเทไม่ดี เช่น เก็บในกระเป๋า หรือวางไว้ในช่องเก็บของ
- การใช้ Power Bank ที่ไม่ได้มาตรฐานหรือของปลอม
ผู้เชี่ยวชาญการบินมองอย่างไร?
Captain Kim Seung-ho นักบินอาวุโสจากสายการบินในเกาหลีใต้กล่าวว่า
“Power Bank ไม่ได้อันตรายถ้าอยู่เฉย ๆ แต่พอผู้โดยสารเสียบชาร์จทิ้งไว้ แล้วไปเก็บในที่ปิด เช่น Overhead Bin ความร้อนสะสมได้เร็วมาก โดยเฉพาะรุ่นที่คุณภาพต่ำหรือใช้กับสายชาร์จที่ไม่ได้มาตรฐาน”
Professor Jason Lee นักวิจัยด้าน Aviation Safety เสริมว่า
“เรื่องนี้เกี่ยวกับพฤติกรรมผู้โดยสารล้วน ๆ หลายคนชอบเสียบ Power Bank ทิ้งไว้แล้วหลับ โดยเฉพาะไฟลท์ยาว ซึ่งจริง ๆ เป็นความเสี่ยงที่ละเลยกันมานาน นี่อาจเป็นจุดเปลี่ยนที่ทำให้ทุกสายการบินต้องออกกฎชัดเจนขึ้น”
แนวโน้มและทิศทางต่อไป
ขณะนี้สายการบินในเกาหลีใต้ ญี่ปุ่น และบางประเทศในเอเชีย กำลังทยอยปรับคู่มือความปลอดภัยใหม่ โดยเฉพาะ
✅ ให้ผู้โดยสารสามารถพก Power Bank ขึ้นเครื่องได้ แต่
❌ ห้ามเสียบชาร์จบนเครื่องตลอดเที่ยวบิน (ยกเว้นไฟลท์ระยะไกลที่มีจุดชาร์จในที่นั่ง ซึ่งต้องใช้ปลั๊กของสายการบินเท่านั้น)
✅ มีการประกาศแจ้งในห้องโดยสารก่อนบินชัดเจน
✅ อาจมีการตรวจสอบ Power Bank ก่อนขึ้นเครื่อง โดยเน้นมาตรฐานและยี่ห้อ
ทิศทางในประเทศไทย
สำนักงานการบินพลเรือนแห่งประเทศไทย (กพท.) ยังไม่มีประกาศเฉพาะเกี่ยวกับการห้ามใช้ Power Bank บนเครื่องบิน แต่มีแนวโน้มสูงที่ไทยจะต้องปรับมาตรการให้สอดคล้องกับ ICAO และประเทศเพื่อนบ้านในเอเชียเพื่อสร้างมาตรฐานเดียวกันในภูมิภาค
สายการบินในประเทศ เช่น การบินไทย ไทยแอร์เอเชีย และบางกอกแอร์เวย์ส อาจต้องเร่งออกแนวปฏิบัติเพิ่มเติมเกี่ยวกับการใช้ Power Bank บนเครื่องบิน เพื่อสร้างความปลอดภัยและความเข้าใจที่ถูกต้องให้กับผู้โดยสาร
สรุป
Power Bank จากไอเท็มคู่ใจ กำลังกลายเป็น “ของแสลง” สำหรับสายการบินทั่วโลก สะท้อนว่าการใช้เทคโนโลยีอย่างประมาทแม้เพียงเล็กน้อย ก็อาจนำไปสู่เหตุไม่คาดฝันได้บนฟ้า การออกกฎ “ห้ามใช้ Power Bank ระหว่างบิน” อาจเป็นการแก้ปัญหาเกินเหตุหรือไม่ หรือเป็นความพยายามเพื่อปิดช่องโหว่ก่อนเกิดเรื่องซ้ำรอยขึ้นมาอีก ก็เป็นประเด็นให้มานั่งวิพากษ์วิจารณ์กันได้อีกยาวๆ
แหล่งข้อมูลอ้างอิง
- The Korea Times – Power Bank Explosion on Korean Flight (Jan 2025)
- ICAO Dangerous Goods Regulations 2024
- Civil Aviation Authority of Singapore – Battery Safety Guidelines
- Civil Aviation Authority of Thailand (CAAT)
